بزرگنمايي:

عصر قم - خانواده یکی از اصلی‌ترین و مؤثرترین نهادهای اجتماعی است و اولین هسته زندگی اجتماعی بشر از خانواده آغاز می‌گردد. از این رو تغییرات ارزشی در حوزه خانواده در جامعه نیز تأثیرگذار است و البته تغییر در عرصه‌های گوناگون جامعه اعم از فرهنگی و اقتصادی و... نیز در مناسبات خانوادگی تأثیرگذار است.
یکی از عرصه‌هایی که در این سال‌ها دست‌خوش تغییر و تحولات بسیاری شده فرزند آوری و روند رشد جمعیت است، بر اساس آمارها و مستندات رسیده، در حال حاضر، هرم سنی جمعیت ایران در حال انتقال از جوانی به سالخوردگی است.
تا نیم‌قرن قبل، امر فرزند آوری در جهان و بخصوص در کشور ما، شاکله طبیعی داشت و به طور متوسط، هر خانواده از میانگین شش فرزند برخوردار بود که در گذار به سوی مدرنیته، علل و عوامل فردی، فرهنگی و اجتماعی و مهم‌تر از همه سیاست‌های دیکته شده از سوی کشورهای غربی به سردمداران حکومت طاغوت و تبلیغات وسیع در سطح شهرها و روستاها این روند را تغییر داد و روند معکوس و شتاب‌زده‌ای به خود گرفت. به‌گونه‌ای که امروز فرزند آوری به‌عنوان یک چالش اجتماعی برای دهه‌های آتی قلمداد می‌شود.
در همین زمینه رهبر انقلاب در 30 اردیبهشت 1393 خورشیدی نیز با توجه به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته، سیاست‌ های کلی جمعیت را برای برنامه ریزی جامع را ابلاغ کردند.
همین موضوع بهانه ای شد تا به پیشنهاد سازمان ثبت احوال کشور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، 30 اردیبهشت برابر با روز ابلاغ سیاست های کلی جمعیت از طرف مقام معظم رهبری به عنوان روز «ملی جمعیت» در تقویم رسمی کشور به ثبت برسد.
طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌وگو با ایسنا ا اشاره به اینکه فرزند آوری و فرزند پروری در اسلام مورد تأکید است و اینکه کشور جوانی هستیم و در چند سال آینده در آستانه سالمندی قرار می‌گیریم امری محرز است، اظهار داشت: در راستای این امر فرهنگ‌سازی نشده که زیرساخت‌های جمعیتی چه مقدار بر عهده خانواده یا دولت یا بخشی از جامعه مدنی است؛ هم‌چنین صداوسیما و آموزش‌وپرورش نیز در این فرهنگ‌سازی سهیم هستند؛ بخش حاکمیتی که فراتر از دولت قرار دارد صرفاً نباید به توصیه بسنده کند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در ایران بر فرزند آوری تأکید زیادی داریم اما فرزند پروری موردنظر ما نبوده، در حالی که در اسلام تأکید شده است؛ به‌نوعی فرزند آوری جمعیت کمی و فرزند پروری جمعیت کیفی نامیده می‌شود، الآن هم تأکید بر جمعیت کمی است ولی نیاز جامعه به این است که در واقع حوزه‌ها مشخص شود که خانواده چه وظایفی در فرزند آوری دارد و دولت باید چه حوزه‌ای را پوشش دهد؛ متأسفانه بعد از انقلاب این حوزه‌ها تداخل پیداکرده است به‌ویژه در حوزه دین و آموزه‌های دینی، اخلاقی و انسانی با مشکل مواجه هستیم و این به دلیل همان تداخل وظایف است.
سیاوشی گفت: از طرفی خانواده‌ها دین‌داری و آموزه‌های اخلاقی را بر عهده دولت می‌دانند به‌عنوان مثال می‌گویند فرزندان ما زمان زیادی را در مدرسه و محیط‌های آموزشی دولت می‌گذرانند. دولت نیز این مهم بر عهده خانواده می‌داند البته وظایفی که بر عهده خودش است انکار نمی‌کند؛ این موضوع موسیقی که اخیراً در یکی از مدارس اتفاق افتاد باید فراتر از آموزش‌وپرورش و ریشه‌ای در چنین موضوعاتی عمل کرد اما در حد اخراج کردن مدیران عمل کرده و قضیه را رها می‌کنیم.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به نقش نهادهای فرهنگی در زمینه‌سازی برای افزایش نرخ جمعیت و فرزند آوری، بیان کرد: متأسفانه نهادهای فرهنگی که بودجه می‌گیرند و ذیل جدول 17 وظایفی انجام می‌دهند در همین حوزه فرهنگ‌سازی برای فرزند آوری مناسب قرن بیستم و یک جامعه گذرا به سمت جامعه مدرن برنامه‌ریزی صحیحی ندارند و متناسب با این نیاز و این شرایط فرهنگ‌سازی نکرده‌اند. برای یک جوان باید توضیح داد چرا باید ازدواج کرد و این ازدواج کردن معادل با چه مسئله‌ای است یا چه تأثیری در حوزه فرزند آوری دارد.
«مادر» در مشوق‌های فرزند پروری در نظر گرفته شود
وی معتقد است در طبقات پایین جامعه تشویقات برای فرزند آوری باید تشویقات مالی باشد و مادردر این تشویقات دیده شود اما در طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده که دیروز در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید اکثر مشوق‌ها معطوف به پدر است که این پاسخ لازم به فرزند آوری نخواهد داد و باید تلاش کرد در سیاست فرزند آوری مشوق‌ها را به مادر داد.
یکی از اهداف این طرح نیل به میزان باروری کل در رشد کمی جمعیت حداقل دو و نیم فرزند به ازای هر زن تا سال 1404 توأم با ارتقای کیفی جمعیت و بازبینی آن متناسب با سیاست‌های کلان جمعیتی کشور در نظر گرفته‌شده است و جامعه هدف این طرح کلیه افرادی که در سن قانونی ازدواج می‌کنند، نهادها و دستگاه‌های دولتی که متناسب با وظایف و کارکرد خود در تحقق این قانون تلاش کنند، نخبگان و تشکل‌های اجتماعی که می‌توانند در تحقق این قانون تأثیرگذار باشند و در پایان نهاد خانواده به‌عنوان حمایت از ازدواج فرزندان و فرزند آوری و سرپرستی والدین در طرح دیده‌شده است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه برای مشوق‌های مالی حمایت‌های فرهنگی و اجتماعی لازم است و این حمایت در روستا و شهرها متفاوت است، تصریح کرد: متأسفانه ما فقط تأکید بر فرزند آوری داریم، فرزند پروری حداقلی را در نظر گرفتیم و سیستم آموزشی فرزندان را پیش می‌بریم اما به مسئله پرورش آنان توجه چندانی نداریم، به همین دلیل فرزندان این سرزمین مهارت‌های اجتماعی لازم را ندارند تا زندگی مشترک تشکیل دهند و مسئولیت آن را به عهده بگیرند و مهارت‌های کافی برای فرزند پروری داشته باشند.
پرداخت هدیه ازدواج به افرادی که بین 15 تا 20 سال ازدواج می کنند
وی افزود: طرح جامع جمعیت سه ماده ارجاعی داشت که ماده 29 طرح بسیار پر سروصدا بود و آن مشوق‌های ازدواج زیر 20 سال بود و در نهایت بر اساس ماده 29 طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، دولت مکلف است؛ فقط یک‌بار به افرادی که بین بازه زمانی 15 تا 20 سال تمام ازدواج دائم می‌کنند، هدیه ازدواج پرداخت کند. میزان و نوع هدیه زوجین در آیین‌نامه اجرایی که توسط وزارت ورزش و جوانان و سازمان برنامه‌وبودجه تهیه می‌شود، تعیین و هرساله در قانون بودجه سنواتی منظور می‌شود.
سیاوشی معتقد است در ایران هیچ‌وقت سیاست‌گذاری در مورد فرزند آوری و فرزند پروری نداشتیم و در دهه 60 بالاترین نرخ فرزند آوری را داشتیم اما برنامه‌ریزی و آینده‌پژوهی برای فرزندان دهه 60 نداشتیم که اکنون عده‌ای مهاجر هستند، عده‌ای در داخل ایران شغل‌های مناسب دارند و عده‌ای هم شغل و شرایط خوبی به دلیل همین عدم سیاست‌گذاری ندارند و پای ثابت برخی آسیب‌های اجتماعی شده‌اند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس ادامه داد: ما از بار جمعیتی مناسب دهه 60 نتوانستیم استفاده لازم را ببریم؛ الان هم تأکید بر فرزند آوری داریم و سؤال بنده این است که در این طرح‌های افزایش جمعیت، چه سیاست‌های برای شغل و آموزش داریم. این آموزش متناسب با افزایش نرخ جمعیت نیست، با این آموزش نمی‌توان رشد جمعیت را همراه داشت.
وی با اشاره به اینک ساختار آموزش و زیرساخت‌های اقتصادی لازم برای شغل این جوانان دیده شود، ابراز کرد: تأکید بر طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده به خاطر توصیه رهبر معظم انقلاب برافزایش نرخ جمعیت بوده در حالی که ما باید با توجه به این توصیه‌ها، به سایر زمینه‌های فرزند آوری و همان شغل و پرورش آن‌ها نیز توجه کنیم؛ افزایش نرخ جمعیت باید هدفمند باشد و دسترسی به اهداف عالیه باشد که ما در تصویب ابن طرح آن‌ها را در نظر نگرفتیم و من هر چه سؤال کردم به پاسخ قانع‌کننده‌ای دست نیافتم.
انتهای پیام