بزرگنمايي:

عصر قم - بیست و هفتمین و آخرین نشست از سلسله نشست های چالش کرونا و زندگی مومنانه با موضوع " فضای سایبر و فلسفه حضور" به همت دانشکده الهیان پردیس فارابی دانشگاه تهران و جهاددانشگاهی واحد استان قم برگزار شد.
در این مراسم دکتر کاظم فولادی عضو هیئت علمی و سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: چالش کرونا محور سلسله نشست های حاضر بوده است. زمانی که شرایط که کرونا و فاصله گذاری اجتماعی مطرح شد، مجموعه جامعه به سمت راه حلی رفت که فعالیت هایش متوقف نشود.
وی افزود: فضای فعالیت‌های مردم به سمتی رفت که علی رغم دوری از هم بتوانند فعالیت خود را دنبال کنند. مردم به نوعی خود را با مقوله فضای مجازی و اینترنت تطبیق دادند. از جمله تلاش آموزش و پرورش که توانست تهدید را با فرمت جدید آموزی به فرصت مبدل کند.
فولادی اظهارکرد: قطعا با رشد تکنولوژی روزی به این سمت حرکت می کردیم ولی کرونا باعث شد که این شرایط به شکل جدی تر وعمیق تر دنبال شود. امروز جامعه نیازمند راه حل ها و رویکردهایی است که بر آن اساس تصمیم گیری و تصمیم سازی کند. یکی از نکاتی که با آن همراه هستیم، در فرایند آموزش مجازی است که چگونه و چه زمانی امتحانات را برگزار کنیم؟
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران بیان کرد: گروهی بیان می‌کنند که اگر آموزش هم به شکل آنلاین انجام می شود، ارزیابی ها حتما باید به شکل حضوری باشد و بالعکس. در این میان نظرات میانی نیز بیان شده است.
وی گفت: در این میان به شکل واقعی بسیاری از محافل از جمله محافل مذهبی تعطیل شدند و مجامع علمی و داشگاهی نیز تعطیل شدند. به همین دلیل است که جامعه به سمت جایگزین رفت.
سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر پردیس فارابی دانشگاه تهران اظهارکرد: در حین بهره برداری از همین فضا نیز متوجه مشکلاتی در این عرصه می‌شویم. یا مثلا امروز متوجه شدیم که سرمایه گذاری در بخش هایی صورت گرفته که نیاز جامعه ما نیست. همه این امور تابع دو مقوله شرایط موجود و قابلیت ها و محدودیت است که از برایند این دو مقوله است که می توانیم امروزه به راهکار برسیم.
وی افزود: فضای سایبر به عنوان عامی که اینترنت نسبت به آن یک خاص تلقی می‌شود، یک قابلیت‌های ذاتی و یک سری محدودیت‌های ذاتی دارد. برخی از این محدودیت ها به مرور حل می شوند و برخی دیگر نیز محدودیت های بنیادین این فضا است که با پیشرفت تکنولوژی حل نمی‌شود.
فولادی اظهارکرد: فضای سایبر یا همان سایبر اسپیس یک تلقی جهانشمول نسبت به فضایی است که در آن، اطلاعات جریان پیدا می‌کند. در گذشته نه چندان دور ذهنیت کلی در مورد عالم این بود که عالم از دو شاکله ماده و انرژی ایجاد شده است که این تعریف یک تعریف ماتریالیستی کلاسیک مدرن است.
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران بیان کرد: از دهه 60 به بعد که انقلاب اطلاعات رخ داد، نقش اطلاعات به حدی پررنگ می‌شود که این محیط ماتریالیستی به یک مثلث رسید که شامل ماده، انرژی و اطلاعات است.
وی گفت: زمانی که اطلاعات تا این حد پررنگ است، وقتی فضایی ایجاد می کنیم که این اطلاعات به گردش در می آید و محاسبات و انتقال و کنترل و تغذیه اطلاعات صورت می‌گیرد، در این فضایی که مبنای آن اطلاعات است یک سری قابلیت ها و محدودیت هایی برای بشر شکل می گیرد.
سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر پردیس فارابی دانشگاه تهران اظهارکرد: بحث مادی اطلاعات در حوزه مهندسی برق و کامپیوتر مطرح است که پژوهش‌های بسیاری در این حوزه صورت گرفته است. در این عرصه به محصول قابل رویت و کاربردی هم رسیدیم.
وی افزود: درک ماهیت اطلاعات به فلسفه اطلاعات باز می‌گردد که این نگاه هنوز خام است. در این بحث در حد دو یا سه فیلسوف برجسته هستند که روی این امر متمرکز شدند که آنها نیز بیشتر نگاه تکنولوژیک دارند.
فولادی اظهارکرد: امروزه در دورانی به سر می بریم که اطلاعات و بلوغ معرفتی بسیار پایین است و در این عرصه نیز کارهای زیادی داریم. اگر بخواهیم در خصوص جنبه عملیاتی این امر صحبت کنیم باید بگوییم که فضای سایبر یکی از تلقی هایی است که به فضای گردش اطلاعات وجود داشته است.
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران بیان کرد: کلمه سایبر ریشه یونانی دارد که به معنی حکومت و حاکمیت است. کلمه گاورنمت نیز اصالت از واژه کوبرمن یونانی گرفته شده است. در بیش از 2000 سال کلمه سایبرنتیک مورد استفاده قرار نمی گیرد و 200 ساله پیش دانشمندی به نام "آمپر" علم اداره امور در آینده را با عنوان سایبرنتیک مطرح می کند.
وی گفت: امروزه در دنیایی به سر می بریم که تلقی این دانشمند نسبت به مفهوم حاکمیت و حکومت شکل گرفته و امروز، نهادهایی در قالب‌های چارچوب‌های نظامی شکل گرفته اند که با همان نگاهی که آمپر مطرح کرده بود جامعه سازی و نهادسازی کرده و بر دنیا حکومت می کنند.
سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر پردیس فارابی دانشگاه تهران اظهارکرد: اگر فضای اطلاعات ما بر مبنای محاسبات باشد، ما دارای یک فضای محاسبه داریم و اگر اصالت را به مفهوم ارتباطات و انتقال اطلاعات دهیم، فضای ارتباطات خواهیم داشت. زمانی که اصالت را به کنترل می دهیم تا قدرت سیطره خود را افزایش دهیم به فضای کنترل و حاکمیت می رسیم.
وی افزود: امروزه این فضا به شدت کنترل است که این کنترل دارای نقاط مثبت و منفی است. در حقیقت باید بدانیم که فضای سایبر مثل یک پارک آزاد نیست بلکه کاملا کنترل شده است که همه چیز در آنجا دارای حساب و کتاب است و مزایای و مضرات خاص خود را دارد.
فولادی اظهارکرد: یکی از نیازهای جدی ما به خصوص در شرایط کرونایی با فضای سایبر پاسخ داده می شود. همین نشست ها هم روی همین بستر برگزار می شود. قرار گرفتن در این شرایط ما را به این سمت برده است. برگزاری کلاس های دانشگاه ها و مراکز آموزشی به صورت آنلاین، شکل گیری یک ذهنیت برای انسانی را ایجاد می شود. تجربه بشر در این مدت تمایل و کششی در وجود بشر در آینده نیز ایجاد خواهد کرد.
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران با ذکر این مطلب که چه مقداری از فعالیت هایمان را می توانیم به فضای سایبر منتقل کنیم، بیان کرد: اینکه امری مثل آموزش را که ظاهرا انتقال اطلاعات از سمت معلم به دانشجو است را از طریق فضای سایبری رقم می زنیم باید به بهترین کیفیت در این فضا انجام شود.
وی گفت: برخی از فعالیت ها از جمله طبخ و تهیه غذا جنس اطلاعاتی ضعیف تری دارند. مثلا جنس این حوزه را تا چه حد می توانیم سایبریک دید؟ یکی از دانشمندان متاخر به نام "درایفوس" با نظریات فلسفی خود تحولات جالبی در حوزه هوش مصنوعی و علم کامپیوتر ایجاد کرد.
سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر پردیس فارابی دانشگاه تهران اظهارکرد: وی در کتاب " درباره اینترنت" نگاه خود به این مساله را با ذکر قابلیت ها و محدودیت ها مطرح می کند. نگاه وی به شدت انتقادی ولی به شدت پخته است.
وی افزود: درایفوس در فصل دوم کتاب که 20 سال پیش نوشته است خود با عنوان آموزش از راه دور چه مقدار از تعلیم فاصله دارد؟ ماجرای استفاده از آموزش آنلاین را در آمریکا در 40 سال گذشته را مرور می کند و تبلیغات در خصوص این نوع آموزش را به چالش می کشد.
فولادی اظهارکرد: وی به این مساله اشاره می کند که آموزش آنلاین بر این مبنی است که دانش آموزان در منزل بمانند و از بهترین معلمان استفاده کند. امروز به این باور می رسیم که کارهای بزرگی روی آموزش آنلاین صورت گرفته است. وی در اینجا به یک تفکری اشاره می کند که در داشگاه وجود داشته است و به نقل از یکی از مدیران دانشگاه به این نکته می رسد که این آموزش های آنلاین به دنبال کاهش ضرورت ساخت دانشگاه است.
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران در ادامه بیان می کند: این دانشمند بیان می کندکه وقتی دانشگاه را جایی بدانیم که محققان هم دیگر را می بینیم ضرورت حضور فیزیکی از بین می رود. وی در ادامه نظرات انتقادی خود را مطرح می کند و می گوید که آموزش یک پلکان هفت مرحله ای است که یک فرد مبتدی به یک فرد پیشرفته می رسد که غایت آن رسیدن به مرحله حکمت علمی است.
وی گفت: اگر بخواهیم نگاه خود را به آموزش محدود کنیم تنها به 3 یا 4 سطح خواهیم رسید زیرا بحث حکمت و خردعملی و تخصصی صرفا با انتقال اطلاعات از طرق مرسوم پدید نمی آید. اگر بدن را به جسم محدود نکنیم و ویژگی های فطرت انسان را به عنوان آن پدیده اصلی در نظر بگیریم نظر وی درست است.
سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر پردیس فارابی دانشگاه تهران اظهارکرد: فصل سوم به بعد به مساله حضور ازراه دور و دور بودن واقعیت است. ممکن است در این جمع فضای مجازی عده ای بگویند که همین که در یک جلسه مجازی با هم حضور داریم این حضور رقم خورده است که تا حدی بحث قابل کتمان هم نیست ولی حضوری که بدن ما به عنوان شاکله تعیین کننده منتفع می شود، کجا است و چه درصدی از آن محقق می شود؟
وی افزود: برخی قائل بر آن هستند که اگر تکنولوژی پیشرفت کند و در آینده سرعت اینترنت بالاتری داشته باشیم و به جای مانیتورها دیوارهای ال ای دی وجود داشته باشد مساله حضور حل می شود ولی درایفوس بیان می کند که حضور از راه دور به صورت عادی دور بودن واقعیت را در کنار خود دارد و اگر بخواهیم به مساله حضور برسیم راه طولانی در پیش داریم.
فولادی اظهارکرد: مفهوم مالتی مدیا به این معنی است که با رسانه های مختلف مفاهیمی را ارسال کنیم که مخاطبان درک بهتری از گوینده و محیط داشته باشد مثل انتقال همزمان صدا و تصویر و محیط. حال سوال این است که با پیشرفت این مالتی مدیا آیا به مساله حضور می رسیم؟
عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران،یادآورشد: این دانشمند مشکل اصلی این حضور را عدم حضور بدن می داند و اینکه ما از واقعیت دور می شویم و این دوری از واقعیت حضور را رقم نمی زند. شاید در آینده حضور این فضا را به انزوای کامل ترجیح دهیم.
وی گفت: حضور، شاه کلید موفقیت فضای مجازی در آینده است که اگر بتوانیم سازوکار این حضور را ایجاد کنیم نقاط منفی که در فضای سایبر به چشم می آید به کنار گذاشته می شود.
انتهای پیام