بزرگنمايي:

عصر قم - انفجار بیروت تلنگر بسیار جدی در مدیریت شهری برای ارتقای ایمنی سکونتگاه های شهری بود که همین امر نیز سبب شد تا بحث انبار نفت شهران مطرح شده و دبیرکارگروه ملی مخاطرات طبیعی در این باره گفت: به بهانه این حادثه باید نگاهی به خطرپذیری شهرها به ویژه کلانشهر تهران در مقوله مراکز خطرزا داشته باشیم.

به گزارش شهر، علی بیت الهی، دبیرکارگروه ملی مخاطرات طبیعی در این باره گفت: به بهانه این حادثه باید نگاهی به خطرپذیری شهرها به ویژه کلانشهر تهران در مقوله مراکز خطرزا داشته باشیم.
او ادامه داد: در رسانه ها و برخی خبرها آمده بود که مخزن سوخت شهران یک نقطه خطرزا از آسیب رسانی و آتش سوزی بود، البته اصل صحبت که درباره شهران گفته شده بود که امکان دارد در اثر آتش سوزی و موارد دیگر حادثه ای چندین برابر بیروت رخ دهد، درباره انبار شهران احتمالا کمی اغراق شده؛ چرا که معمولا انفجار در این چنین مخازنی صورت نمی گیرد؛ بلکه آتش سوزی های ممتد رخ می دهد یا در بدترین سناریو شاهد نشت مواد سوختی خواهیم بود.
دبیرکارگروه ملی مخاطرات طبیعی افزود: در بررسی ها و ارزیابی هایی که بنده در طول مدت زمان داشتم، زمانی این مرکز جانمایی شده که سکنه شهر به این میزان نبود و وسعت شهر تهران به این حد نبود و در آن زمان وزارت نفت در مکان یابی و همینطور مسیر یابی لوله انتقال سوخت از پالایشگاه به مخزن نفت شهر ری، تمهیدات ایمنی را با شهرداری توافق کرده بودند به طوری که برای لوله انتقال، حریم و زمین ها در نظر گرفته شده بود که ساخت و ساز هم نباید بشود و منطقه شهران نیز عاری از جمعیت بود.
بیت الهی بیان کرد: نزدیکی یک مخزن سوخت به یک کلانشهر ضرورت داشت به دلیل اینکه تردد تانکرهای سوخت در جاده ها خودش خطر روزمره جدی به وجود می آورد. به هر صورت این مکان در آن زمانی که تهران در این وسعت نبود انتخاب شد، اما در حال حاضر وضعیت موجود درمورد چنین مخازنی به ویژه در ضوابط کشورهایی مانند آمریکا و نیوزیلند به این صورت است که چنین مکان هایی روی گسل ها و حریم گسل ها ساخته نشود.
او افزود: علت این ضابطه ها نیز به این خاطر است که هر چقدر هم ساختمان را مقاوم سازی کنیم، اما تمهیدات مهندسی در مقابل عظمت جا به جایی و شکستگی یک گسل پاسخگو نیست که البته درباره این مخزن سوخت، چندین لایه بتنی به دلیل جلوگیری از نشت و سرازیر شدن سوخت بر اثر حوادث اندیشیده و اجرا نیز شده است که این ها نیز در برابر جابه جایی یک گسل ناچیز خواهد بود.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی ادامه داد: معمولا بر این اساس احداث ساختمان هایی که در آیین نامه 2800 هم به عنوان ساختمان های خطرزا از آن ها نام می بریم و در رده ساختمان های با درجه اهمیت بالا تقسیم بندی می کنیم در شرایط ذکر شده ممنوع است. آن زمانی که این مرکز احداث شده چنین ضابطه ای وجود نداشته. بنابراین این انبار در نقطه ای که از دیدگاه لجستیکی مناسب بوده احداث شده؛ اما در حال حاضر این ضرورت وجود دارد که درباره جا به جایی این مخزن که هزینه هنگفتی هم به بودجه ملی تحمیل می کند تحقیق و تصمیم گیری شود.
او گفت: این مسئله در عالی ترین سطوح مدیریتی کشور نیز مطرح شده و به این نتیجه رسیده اند که جا به جایی چنین مرکزی نیازمند یکسری اقدامات بسیار هزینه بر است که ظاهرا فعلا مقدور نیست؛ اما ضرورت ملی دارد که به طور جدی درباره جا به جایی چنین مراکزی و مکان یابی مجددش با توجه به گسترش شهری تصمیماتی صورت گیرد.
بیت الهی ادامه داد: علاوه بر این مرکز سوخت که طی این روز ها به آن بسیار پرداخته شد و بازتاب عمده ای داشته ضرورت دارد که به طور کلی مراکز خطرزا مورد توجه جدی قرار گیرد، شاید هیچگاه فکر نمی کردیم که یک کلینیک پزشکی مثل سینا اطهر که به ذات خودش باید خطرها را کم کند و موجب مداوا شود خود به یک مرکز خطرزا تبدیل شود؛ چرا که در آن محل به جهت نیازهای مرکز کپسول های گاز انبار شده باشد.
او ادامه داد: چنین جزیی نگری هایی ضرورت دارد. در منطقه اطراف بازار در منطقه 12 ساختمان های فرسوده ای داریم که به دلایل غلط لجستیکی به عنوان انبار مواد شیمیایی، رنگ، چسب و موادی که پتانسیل اشتعال بالایی دارد تبدیل شده است. این ها در اثر حوادث فقط به خودشان آسیب نمی زنند؛ بلکه محیط اطراف را درگیر می کنند و حوادث مدل سازی شده کوچکی همچون آن چیزی که در حادثه پلاسکو، سینا اطهر دیدیم، اتفاق افتاد. نمونه نادر و بسیار شدید آن را هم اخیرا در بیروت شاهد بودیم.
بیت الهی گفت: عدم توجه و در واقع سهل انگاری تعجب برانگیز درباره نگهداری مواد با پتانسیل انفجار و اشتعال در مجاورت بندر و شهر می تواند بسیار حادثه آفرین باشد.
او افزود: علاوه بر تهران درباره بسیاری از شهرها چنین نگرشی باید به صورت ضابطه و آیین نامه های ضروری و لازم الاجرا در بیاید. این نیاز را پس از این حادثه به شدت احساس می کنیم و امیدواریم تحت عنوان مصوبات، لوایح و ضوابطی موجب ارتقای ایمنی شهری شود.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی درباره اینکه وقوع زمین لرزه چه اثری بر این دسته از مراکز نگهداری مواد شیمیایی، همچون انبار نفت شهران خواهد گذاشت، گفت: در زلزله به ویژه در مورد آن دسته از مخازنی که روی گسل ساخته شدند خطر عمده این است که در اثر جا به جایی، گسیختگی در دیواره ها و مخازن صورت گیرد و حجم عظیمی از این مواد سوختی مثل یک سیلاب در مسیر آبراهه ها و دره ها به سمت جنوبی تهران سرازیر شود. این علاوه بر مساله آتش سوزی و خطرات بالقوه ای است که می تواند آثار زیست محیطی بسیار منفی داشته باشد که تا سال ها شاهد پیامدهای آن خواهیم بود.
به گزارش ایسنا، او ادامه داد: در این شرایط آب های زیر سطحی، قنات ها را آلوده خواهد کرد و ممکن است حوادث ناگواری را رقم بزند.
دبیر کارگروه ملی مخاطرت طبیعی گفت: گسیختگی از اثراتی است که می تواند لوله های انتقال سوخت به این مراکز متحمل شده و خود آن نیز به صورت جدی آسیب خواهد رساند.