بزرگنمايي:

عصر قم - قم - گاهی تغییر سبک زندگی و رشد تجملات، برکت را از سفره‌های افطاری می‌گیرد و خودنمایی را به جای دورهمی‌های ساده به ارمغان می‌آورد.

 ماه مبارک رمضان علاوه بر اینکه به ماه خدا و ماه مهمانی خدا شهرت دارد ماهی که در آن سفره‌های الهی پهن است و فقیر و غنی همگی بر سر این خوان میهمان خدا هستند؛ یکی از سنت‌های خوب ما مسلمانان افطاری دادن و صله ارحام است. دورهمی‌های خانوادگی و نشستن بر سر سفره پر خیر و برکت افطار از سنت‌های خوب این ماه مبارک است.
وقتی پای صحبت مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌ها و یا بزرگان خانه می‌نشینیم آن‌ها از دورهمی‌های خودمانی و هم‌چنین سنت حسنه صله ارحام و یا به عبارتی ساده ید و بازدیدهای رمضانی می‌گفتند که شاید بیشتر و پررنگ‌تر از عید نوروز برگزار می‌شد نکته جالب این دورهمی‌ها سادگی و در عین حال برکت و خوشی خانواده‌ها بود.
در گذشته سنت افطاری دادن بازار گرمی داشت و خانواده برای افطاری دادن و دعوت پای سفره افطاری با هم رقابت داشتند شاید حتی همسایه‌ها هم از این افطاری مستثنی نبودند سفره افطاری که علاوه بر سنت صله ارحام خانواده‌ها، همسایه‌ها و دوستان و خویشان از حال یکدیگر خبردار شده و سعی در گره گشایی از گره‌های سخت بودند.
سفره‌هایی با بوی آش و طعم شیرین خرما و یا یک نوع غذای سنتی و ساده بود سادگی و بی‌ریایی بودن این سفره‌ها برکت‌های بسیاری به همراه داشت شاید بهانه این افطاری و دورهمی‌ها روزنه‌ای برای دستگیری از نیازمندان، باز کردن گره‌ای از کار مهمان و یا میزبان بود و هم‌چنین به فرصتی برای وصلت بین خانواده‌ها ختم می‌شد.
اما امروز که تمدن را فدای سنت‌های گذشته کردیم دیگر بویی از این سفره‌های ساده نیست شاید خانواده‌ها دیگر علاقه‌ای به افطاری دادن یکدیگر نداشته باشند اگر هم سفره‌ای باشد به قدری این سفره پر زرق و برق است که جای خود را از افطاری خودمانی به افطاری با خودنمایی گرفته سفره‌های افطاری بعضی مردم امروز در تالارهای آن‌چنانی گرفته و یا اگر در خانه هم باشد فرصتی برای جلوه دادن وسایل لوکس و زندگی تشریفاتی است.

خودنمایی به جای کسب ثواب افطاری
یکی از بانوان قمی می‌گوید: به یاد دارم اولین سالی بود که روزه را کامل می‌گرفتم خانواده‌ام برای یک دورهمی خانوادگی همه فامیل را برای شب 19 رمضان دعوت کرد برای من جای سوال بود این همه فامیل که دعوت شدند مادرم چگونه می‌تواند از آن‌ها میزبانی کند؟
فاطمه‌السادات حسینی افزود: چند ساعت مانده به افطار همسایه دیوار به دیوار ما و چند نفر از بانوان فامیل آمدند و در پاک کردن سبزی و تدارک افطار به مادرم کمک کردند خانه ما یک خانه سنتی بود با یک آش ساده و نان و پنیر و خرما همه دور هم جمع شدیم و مراسم احیا را خانوادگی برگزار کردیم هنوز هم طعم و خاطره این افطاری ساده را فراموش نکرده‌ام.
به گفته وی، اما امروز برکت افطاری با تجملات و تشریفات از بین رفته و تنها عرصه‌ای برای خودنمایی میزبان برای مهمان شده با چند نوع غذا، چند نوع دسر، انواع نوشیدنی و هم‌چنین وسایل لوکس چاشنی این افطاری‌ها شده در حالی که شاید همسایه‌ای در کنار آن‌ها باشد که نتواند برای فرزندان خود غذای مناسب تهیه کند.
محمد طاهری یک شهروند قدیمی قمی می‌گوید: هر سال چیز جدیدی به سفره‌ها اضافه می‌شود انواع دسرها، پیش غذاها و غیره مگر یک روزه دار چقدر می‌تواند بخورد؟ چرا برای یک افطار و دورهمی خانوادگی خود را زیر بار هزینه‌های سنگین می‌کنیم؟ چرا باعث می‌شویم کسی که درآمد اندکی دارد از دادن یک افطاری و دورهمی با فامیل خود وحشت کند؟
وی می‌افزاید: با وجود این خودنمایی‌ها و چشم و هم چشمی‌ها خانواده‌هایی هستند راضی نیستند افطاری بگیرند چرا که اگر یک نوع غذا تقدیم شود افطاری او زیر سوال می‌رود اگر هم چند نوع غذا باشد با این وضعیت اقتصادی موجود توانایی قبول هزینه‌های این افطاری را ندارد ببینید یک چشم و هم چشمی ساده چی بر سر سنت‌ها و فرهنگ ما آورده است.

ارتباطات مجازی جای گفتگوهای صمیمی
مهدی بهشتی زاده نیز بیان می‌کند: در گذشته با یک افطاری فرصتی برای کودکان فامیل ایجاد می‌شد که باهم بازی و شیطنت‌های کودکانه داشته باشند بزرگ‌ترها هم درباره وضعیت اجتماعی و گره گشایی از فامیل با هم بحث می‌کردند اما امروز گوشی موبایل و بازی آن جای خود را به بازی کودکانه و اینستاگرام و بررسی آخرین مدل وسایل و غیره جای خود را به گفت‌وگوی خانوادگی داده است.
این شهروند قمی در ادامه می‌گوید: چرا ثواب افطاری را کم کردیم؟ افطاری که پیامبر خدا (ص) چقدر در ثواب و برکت آن سفارش کرده ولی این سنت هم به آفت تجملات ما گرفتار شده است کاش به جای این همه ریخت و پاش و تالار گرفتن هزینه آن را به نیازمندان می‌دادیم با این وضع اقتصادی خانواده‌های مؤمنی هستند که صورت خود را با سیلی سرخ کرده‌اند.
یکی دیگر از شهروندان قم نیز  بیان می‌کند: در این وضع اقتصادی به جای دستگیری از یکدیگر در ماه پر فضیلت رمضان بیشتر دل افراد دردمند را به درد می‌آوریم کجای دین ما گفته شده سفره افطاری باید تشریفاتی باشد و یا مهمان باید از فلان طبقه خاص باشد؟ والا افطاری امروز ما به جای بهره‌گیری از برکت و ثواب آن فرصتی برای گره گشایی شغلی و تبادل تجاری تبدیل شده است.
زهرا آذری می‌افزاید: من ساکن محله پامنار هستم در چند سال پیش که حتی شاهد این وضع اقتصادی نبودیم بقال‌ها، قصاب و مغازه دارها با همراهی ریش سفید محله سبد غذا و یا ارزاق مورد نیاز نیازمندان محله را تأمین می‌کردند و یا اجناس مورد نیاز را ارزان‌تر می‌فروختند ولی اکنون برعکس شده در ماه خدا خرما و بقیه ارزاق چند برابر شده خانواده‌ها چگونه می‌توانند افطاری دهند.
آلوده شدن سفره افطاری به آفت تشریفات
مدیر داخلی یکی از رستوران‌های شهر قم نیز می‌گوید: اکنون بعضی از مردم قم به سوی افطاری دادن در تالارها و رستوران‌ها رفته‌اند رستوران ما در طول 30 روز ماه مبارک رمضان رزرو بوده و حتی گاهی به دلیل استقبال فراوان جوابگوی عده‌ای دیگر نیست شاید تغییر سبک زندگی و فرهنگ مردم باعث شده مردم قم به افطاری خود را در تالار برگزار کنند.

اما صاحب این رستوران رشد قارچ گونه آپارتمان نشینی در شهر قم را بهانه برگزاری این چنین افطاری‌ها می‌داند و بیان می‌کند: وقتی در آپارتمان ظرفیت برگزاری یک مهمانی گسترده نباشد میزبان علاقه دارد مهمانی خود را بدون صرف وقت و دردسر در تالار و یا رستوران برگزار کند حال با سفارش یک نوع غذا و یا چند نوع چه بخواهیم و چه نخواهیم فرهنگ تجملات وارد زندگی مردم شده است.
تشریفات و اسراف مهمان افطاری‌ها
یک کارشناس مذهبی نیز می‌گوید: در ماه مبارک رمضان امامان و مهم‌تر از آن پیامبر (ص) به افطاری دادن و استفاده از برکت و ثواب آن سفارش کردند حضرت امام علی علیه السلام هم شبانه غذای نیازمندان را تأمین می‌کردند اگر خود را مقید به این بزرگان می‌دانیم باید از لحظه لحظه این ماه برای استفاده از ثواب و برکت آن بهره مند شویم.
حجت‌الاسلام سید مصطفی احمدی می‌افزاید: بعضی از مردم چند سالی است که اقدام یه یک کار پسندیده می‌کنند و آن اینکه بسته‌های غذایی این ماه را بسته بندی و با کمک بزرگ محله و افراد خیر در اختیار نیازمندان قرار می‌دهند یا اینکه چند همسایه با کمک هم یک سفره بزرگ افطاری را در کوچه و خیابان‌های محله پهن و افرادی که از این محله گذر کرده و یا هم محله‌های خود را مهمان می‌کنند.
به گفته وی، بعضی دیگر که مدعی تمدن هستند سفره افطاری خود را در تالارها گرفته و چند نوع غذا سفارش می‌دهند مهمانان هم افراد خاص هستند در آخر هم غذاهای اضافی باقی و دور ریخته می‌شود با این کار هم ثواب این افطاری رفته و هم با اسراف که گناه بزرگی است را مرتکب می‌شوند.
این کارشناس مذهبی اظهار می‌دارد: افطاری دادن می‌تواند بهانه‌ای باشد برای دور هم بودن و تقویت صله ارحام و فرصتی برای دستگیری از مستمندان وظیفه هر انسانی است که در این ماه مبارک باید بدان عمل کند، پس چه زیباست تا این رسوم به نیکویی به جای آورده شود.
حجت‌الاسلام احمدی در پایان می‌گوید: با افطاری دادن در تالار مخالف نیستیم؛ افطاری در خانه و تالار فرقی ندارد مهم این است که اگر حال وضع مالی خوبی داریم برای شکرگزاری این وضعیت افراد نیازمند را از این سفره پر برکت بهره‌مند کنیم به اندازه مهمانان غذا سفارش دهیم تا با آفت اسراف گرفتار قهر خداوند نشویم.