چاپ

عصر قم - تهران- پخش و توزیع نذورات در ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در ایام محرم افزایش می یابد و از آنجایی که استفاده بی رویه از این ظروف خطر جدی را متوجه سلامت شهروندان و محیط زیست می کند، ارایه راهکارهای مناسب و فرهنگ سازی در این مقوله ضروری است.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، عاشقان و دوستداران اهل بیت (ع) با فرارسیدن ماه محرم با برپایی مجالس عزاداری در مساجد و تِکیه ها اقدام به برگزاری سوگواری برای سیدالشهدا(ع) و یاران باوفای آن حضرت می کنند. تشکیل هیات مذهبی، برپایی ایستگاه های صلواتی و دادن غذاهای نذری از هر کوی و برزنی از جمله جلوه های عشق و ارادت مردم به اهل بیت(ع) است. در سال های گذشته استفاده از ظروف یکبار مصرف برای توزیع نذری آنچنان که به شکل امروزی استفاده می شود مرسوم نبود. پختن غذاهای نذری در ظروف چینی یا ملامین و لیوان های شیشه ای و یا استیل آنچنان اهمیت داشت که مردم گاهی نیز نذر این چنین ظروف را می کردند. امروزه دیگر خبری از آن ظرف ها نیست و مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در ایام محرم و ماه رمضان که فصل نذری دادن است بسیار زیاد می شود، افزایشی که پیامدهای منفی بسیاری برای محیط زیست به همراه دارد. ریختن پسماند ناشی از نذورات در سطح معابر، پیاده روها و جوی آب ها از طرفی آلودگی شهری را ایجاد می کند و از طرف دیگر معضل های محیط زیستی را سبب می شود که در گذر زمان راهیابی این مواد آلاینده به طبیعت باعث تخریب محیط زیست در بلندمدت خواهد شد.
آمارهای بدست آمده نشان می دهد که ایران در شمار 10 کشور نخست دنیا از لحاظ مصرف پلاستیک است. مصرف بالای ظروف پلاستیکی در ایام محرم و دیگر ایام مذهبی به اوج خود می رسد. فعالان محیط زیستی می گویند استفاده از ظروف ‌یکبار مصرف در ایام محرم و صفر تا دو برابر افزایش‌ می‌یابد. در همین ارتباط «علی مریدی» سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: «مصرف پلاستیک در ایران بسیار بی رویه است؛ سالانه هر تَن، سه کیلوگرم پلاستیک مصرف می کند و طبق آمار روزانه بیش از سه هزار تُن و سالانه بیش از یک میلیون تُن مصرف کیسه پلاستیکی داریم که به جز عوارض بهداشتی و محیط زیستی یک سری عوارض اقتصادی هم به همراه دارد.»
«رضا معمی‌مقدم» مدیرکل تشکل‌های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی، از وجود 92 هزار هیات مذهبی ثبت شده در کشور خبر می دهد و می گوید: «در سطح کشور 92هزار هیات مذهبی در کشور ثبت شده است.» حال در همین ارتباط اگر فرض شود هر کدام از این هیات ها در 10 شب اول محرم حدود هزار پرس غذا توزیع کنند920 میلیون ظروف ‌یکبار مصرف فقط در 10روز روانه طبیعت می‌ شود که این اقدامی بسیار تاسف انگیز در جهت تخریب محیط زیست است.
«ژیلا مهدی آقایی» مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط ‌زیست، با اشاره به این موضوع که جمع‌آوری ظروف و تفکیک ظروف مانده از نذری به وسیله هیات ها و مردم باید انجام شود، گفت: «دهه ابتدایی محرم و ایام اربعین، هیات‌های مذهبی فعالیت بیشتری دارند. مردم هم نذوراتی دارند که بیشتر در ظروف یکبارمصرف سرو می‌شود. شاید به‌ ندرت به این موضوع دقت کرده باشیم که مصرف همین ظروف یکبارمصرف که نوشیدنی و خوراکی داغ را در آن سرو می‌کنیم، می‌تواند ازنظر بهداشتی ایجاد مشکل کند. همه اینها با اعتقادات و آنچه اسلام وظیفه ما کرده تا از سلامت خود و محیط زندگیمان محافظت کنیم منافات دارد. طبق گزارش‌ها و تحقیقات انجام‌شده، نوشیدنی‌ها و غذای داغ وقتی وارد ظروف پلاستیکی می‌شوند باعث ورود ریز پلاستیک‌ها به بدن و متعاقب آن ایجاد مشکلاتی برای سلامتی می‌شود. پلاستیک ‌هایی که بعد از این ایام می‌بینیم و حتی سطل‌های زباله پاسخگوی حجمشان نیست، برای آب، خاک و سلامت مضر است.»
مصرف بیش از حد از ظروف پلاستیکی، نازیبا شدن طبیعت و آلودگی محیط را به همراه دارد و همچنین بر اقتصاد کشور تاثیرسویی وارد می کند که در طولانی مدت وارد چرخه غذایی خواهد شد و مسایل بهداشتی نیز همراه دارد. این جملات قسمتی از سخنان «محمد درویش» کارشناس و فعال محیط زیست و مدیرکل پیشین دفتر مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست در گفت و گو با پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا است. در ادامه متن این گفت وگو می خوانیم:
** استفاده از ظروف پلاستیکی برای نذورات تهدیدی برای سلامت
با فرارسیدن ماه محرم مردم بسیاری از نذورات خود را در ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در هیات ها، تکایای مذهبی و مساجد توزیع می کنند. در این ظروف به علت گرمی غذا مواد اسیدی و خطرناکی تولید می شود که تهدیدی برای سلامت شهروندان محسوب می شود. لیوان های یکبار مصرف پلاستیکی به علت سرطان زا بودن و توزیع نوشیدنی گرم در آنها بسیار آسیب زا هستند. بنابراین استفاده از لیوان های کاغذی می تواند جایگزین ظروف پلاستیکی شود. ظروف گیاهی و آلومینیومی گران تر از ظروف یکبار مصرف با پایه پلاستیکی هستند، ولی اگر در زمینه افزایش بیماری سرطان در نتیجه استفاده از ظروف پلاستیکی اطلاع رسانی شود، اقشار مختلف مردم می‌پذیرند.
** اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در میان عزاداران
برای فرهنگ سازی در این زمینهائمه جمعه و مداحان نیز می‌توانند نقش بسزایی ایفا کنند و در این ایام که مردم بیشتر در مساجد و حسینیه‌ها حضور دارند در جلسات و سخنرانی‌های این ایام در انتقال مفاهیم کاربردی محیط زیستی به عزاداران حسینی ورود داشته باشند. فعالان محیط زیستی با انجام کارهای فرهنگی در جهت حذف این ظروف در میان خانواده ها و عزاداران می توانند به آگاه سازی بپردازند و با جایگزین کردن ظروف گیاهی برای حفاظت از محیط زیست شهر تلاش کنند.
** آلودگی شهری با رهاسازی پسماند
عزاداران و شهروندان باید نسبت به جمع آوری پسماندهای ناشی از نذورات به صورت خود جوش اقدام و با مدیریت لازم می توانند از آلودگی شهری جلوگیری کنند. رهاسازی پسماند ناشی از نذورات در سطح معابر و نهرها موجب آلودگی شهری شده و به بروز معضلات زیست محیطی منجر می‌شود. شهروندانی که نذر خود را در لیوان‌ها و یا بسته‌های یکبار مصرف ادا می‌کنند، باید همزمان سطل زباله یا کیسه‌های زباله بزرگ نیز تهیه کنند و در محل قرار دهند تا از پخش این ظروف در خیابان جلوگیری شود. مسوولان هیات‌ها و تکایا نیز باید در جمع آوری این ظروف در محل توزیع، نظارت لازم را اعمال کنند و با توجه به افزایش حجم آب گرفتگی معابر به دلیل ریختن ظروف در نهرهای آب، لازم است مساجد و تکایا نسبت به جمع آوری این ظروف پس از مصرف اقدام کنند. اسراف و دور ریختن نذری و غذای سالم، شایسته عزاداران امام حسین (ع) نیست و اینگونه رفتار دور از اخلاق است. بنابراین با اطلاع رسانی و عمل به این توصیه ها می توان همزمان با برپایی مراسم عزاداری و رعایت بهداشت به حفظ محیط زیست نیز کمک کرد.
** حمایت همه جانبه از سرمایه گذاری پلاستیک های تجدیدپذیر
2 راهکار اساسی برای کاهش مصرف پلاستیک وجود دارد؛ نخست باید در قوانین برای صاحبان مشاغل، صنایع و مردمی که داوطلبانه دارند تلاش می کنند پلاستیک را از سبد مصرف خود کم کنند، ایجاد انگیزه کرد. گام بعدی حمایت دولت از سرمایه گذاری در پلاستیک های تجدید پذیر است که خیلی زود در محیط تجزیه می شوند و به هیچ عنوان باعث کاهش ضریب نفوذ بارندگی بر خاک نمی شود و مسمومیت غذایی دام ها را در پی ندارد و در نهایت وارد زنجیره غذایی می شوند. همچنین باید از تجربه هایی که کشورهای دیگر در این زمینه دارند استفاده کرد تا مصرف پلاستیک را کاهش داد. می توان با اعطای مشوق های مالیاتی به صنایعی که در مصارف بسته بندی ها از پلاستیک کمتری استفاده یا از پلاستیک هایی استفاده می کنند که قابل بازیافت باشد می تواند از تخریب محیط زیست جلوگیری کرد.
پژوهش**9117**9131