بزرگنمايي:

عصر قم - امروزه یکی از مسائل اساسی در عمده کلان شهرهای دنیا و کلان شهرهای کشور مسئله ایمنی در حمل و نقل است. ایمنی در حمل و نقل شامل موضوعاتی همچون ایمنی حمل و نقل جاده ای، ایمنی حمل و نقل شهری، مدیریت ایمنی راه‌ها و معابر، ایمنی وسایل نقلیه و روش های تحلیل آماری تصادفات و غیره است.

به گزارش شهر مریم نخعی‌پور کارشناس ارشد حمل و نقل به مناسبت روز ملی حمل و نقل در یادداشتی به موضوعات مرتبط با حمل و نقل عمومی و پایدار پرداخته است که در زیر می خوانید. 
امروزه یکی از مسائل اساسی در عمده کلان شهرهای دنیا و کلان شهرهای کشور مسئله ایمنی در حمل و نقل است. ایمنی در حمل و نقل شامل موضوعاتی همچون ایمنی حمل و نقل جاده ای، ایمنی حمل و نقل شهری، مدیریت ایمنی راه‌ها و معابر، ایمنی وسایل نقلیه و روش های تحلیل آماری تصادفات و غیره است. موضوعات متعدد مطرح شده در این بخش نشانگر گستردگی این موضوع بوده و بیانگر این امر است که دستیابی به یک شبکه ایمن در سطح شهر و همچنین جاده های برون شهری مستلزم هماهنگی بین تمامی ارگان‌های ذیربط و همکاری طیف وسیعی از متخصصین رشته های گوناگون خواهد بود.
همان‌طور که می‌دانید متولی اجرای اقدامات ایمنی درباره راه‌های برون شهری وزارت راه و شهر سازی است اما در شهرها این وظیفه بر عهده شهرداری ها و معاونت های ترافیک شهرها با همکاری پلیس راهور است. مدیریت ایمنی معابر شهری امروز به دلیل اینکه تقریباً نیمی از تلفات تصادفات ترافیک و تعداد قابل توجهی از تصادفات منجر به جرح ناشی از تصادفات در معابر و بزرگراه‌های شهری می‌شود از اهمیت بالایی برخوردار است. تنوع کاربران حمل و نقل شهری در کنار درهم تنیدگی و مجاورت جریان ترافیک کاربران آسیب پذیرتر از جمله موتور سواران، دوچرخه سواران، عابران پیاده، کودکان و سالخوردگان را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد لذا می‌طلبد که دست اندرکاران مدیریت ایمنی شهرها به سمت و سوی راهکارهای نوین در جهت کاهش سرعت وسایل نقلیه و افزایش ایمنی گام بردارند.
از جمله راهکارهایی که در شهرداری تهران در سال های اخیر مورد توجه مدیریت شهری قرار گرفته انسان محور نمودن معابر شهری است که در این میان به موارد زیر اشاره کرد:
1- در شرف اجرا قرار گرفتن خیابان های کامل که در این خیابان ها رویکرد انسان محوری با تمام ملاحظات در نظر گرفته شده و بجای اینکه خیابان فقط محل عبور خودرو ها باشد به تمام مدهای ترافیکی از جمله دوچرخه،حمل و نقل عمومی، پیاده و وسیله نقلیه اختصاص داده می شود. به نظر می رسد که خیابان های کامل در معابری با رده عملکرد اصلی کاربرد مناسبی داشته باشند.
2- اجرای پهنه امن خانگی (Home Zone) که در این راهکار معابر فرعی محله ای که تعاملات اجتماعی در آن بالاست و یا حداقل پتانسیل تعاملات اجتماعی بالا را داراست مد نظر قرار می‌گیرند و این معابر فرعی و دسترسی محلی با سرعت طرح بسیار پایین (حدود 20 تا 30 کلیومتر بر ساعت) برای خودرو تعریف می شوند و این معابر محل بازی بچه ها و تجمع بزرگسالان را در مکانی امن فراهم می آورد. در حال حاضر اولین نمونه پهنه امن خانگی در منطقه 22 تهران در محله هوانیروز، خیابان گلناز در حال اجرا است.
3- انواع و اقسام روش های کاهش عرض معبر برای خودرو و اختصاص به دیگر مدهای حمل و نقلی که در اصطلاح عام به عنوان Road diet از آن نامبرده می شود راهکاری مناسب در جهت افزایش ایمنی تردد در معابر با رده عملکردی پایین تر است. در این روش از طریق کاهش تعداد خطوط عبوری و یا کاهش عرض هر خط و اختصاص بخشی از آن به سایر مدهای حمل و نقل، سعی در آرامسازی جریان ترافیک و افزایش ایمنی تردد می‌شود. ایجاد مسیرهای ویژه تردد دوچرخه،ایجاد خطوط برگشت پذیر،ایجاد محدوده رزرو شده جهت عبور قطار سبک شهری و افزایش عرض میانه ها از جمله اقداماتی است که در این راهکار مدنظر قرار می گیرد.
4- در معابر با رده عملکردی بالا (بزرگراه‌ها و آزادراه‌های که اختصاصاً جهت وسایل نقلیه موتوری طراحی می شوند) به نظر می رسد راهکارهای هوشمند سازی ترافیک و مدیریت سرعت مطمئنه وسایل نقلیه از طریق مرکز کنترل ترافیک محلی شهرها و نصب دوربین های کنترل سرعت و تابلوهای متغیر خبری و دوربین های نظارت تصویری و... راهکار مناسبی جهت افزایش ایمنی و مدیریت ایمنی باشد.
امید است تا مدیریت شهری شهرهای ایران نیز با بهره گیری از روش های نوین کارآمد در دنیا و پس از انجام مطالعات و بومی سازی موضوع،این مهم را در کشور به سرانجام برسانند تا آینده ای نزدیک شاهد کاهش تلفات ناشی از تصادفات شهری و همچنین برون شهری در کشور باشیم.