چاپ

عصر قم - قم- عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تبیین معیارهای قرآنی انتخاب اصلح گفت: طبق آیات و روایات، احراز استحقاق و شایستگی در واگذاری مسئولیت‌ها به افراد ضروری است.

به گزارش خبرنگار مهر ، حجت الاسلام عباس کوثری در آستانه انتخابات سرنوشت ساز 1400، به تبیین معیارهای قرآنی شایسته گزینی و انتخاب اصلح پرداخت و با اشاره به آیه شریفه « إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی‏ أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ »، تاکید کرد: حکومت و مدیریت از امانت‌های الهی است که خداوند متعال فرمان داده است که آن را به اهل آن واگذار نمایند و هنگام داوری میان مردم، به عدالت داوری شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مسأله شایسته گزینی را از دیدگاه روایات مورد توجه قرار داد و افزود: امیرمومنان حضرت علی (علیه السلام) در نامه‌ای به قاضی اهواز می‌نویسند: ای رفاعه بدان که این حکومت امانتی است که هرکس به آن خیانت کند، لعنت خداوند را تا روز قیامت به همراه خواهد داشت و هرکس خیانت کاری را به کار گیرد پیامبر اکرم (ص) در دنیا و آخرت از او بیزار است.
وی در ادامه افزود: حضرت در ادامه روایت مذکور فرموده‌اند کسی که امانت الهی را خوار شمارد، و دست به خیانت آلوده کند، خود و دین خود را پاک نساخته، و درهای خواری را در دنیا به روی خود گشوده، و در قیامت خوارتر و رسواتر خواهد بود، و همانا بزرگ‌ترین خیانت! خیانت به ملت، و رسواترین دغل‌کاری، دغل‌بازی با امامان است.
حجت الاسلام عباس کوثری با بیان اینکه بر اساس آیات و روایات ضرورت دارد در واگذاری مسئولیت‌ها به افراد، استحقاق و شایستگی آنها احراز شود، تاکید کرد: شایستگی‌ها مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها، ویژگی‌های شخصیتی، علایق، تجارب و توانمندی‌ها در یک شغل یا نقش خاص است که موجب می‌شود فرد، برای تصدی مناصب در انجام وظیفه و ایفای مسئولیت خویش به موفقیت دست یابد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تبیین معنای نظام شایسته سالاری پرداخت و افزود: نظام شایسته سالاری نظامی است که در آن مزایا و موقعیت‌های شغلی بر اساس معیارهای فوق‌الذکر فارغ از طبقه اجتماعی، قومیت و یا ثروت، به افراد داده می‌شود.
حجت الاسلام کوثری با اشاره به اینکه قرآن کریم در مواردی متناسب با موقعیت و کار افراد، ویژگی‌هایی را برای عهده دار شدن کارها بیان داشته است، گفت: در داستان طالوت مشاهده می‌کنیم که پیامبر الهی با نفی معیارهای نژادی و مالی، دلیل شایستگی طالوت را برای فرماندهی، دانش و توانمندی وی اعلام می‌دارد؛ قرآن می‌فرماید «پیامبرشان به آنها گفت: خداوند طالوت را برای زمامداری شما مبعوث (و انتخاب) کرده است، گفتند: چگونه او بر ما حکومت کند، با اینکه ما از او شایسته‏تریم و او ثروت زیادی ندارد؟ گفت خدا او را بر شما برگزیده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشیده است؛ خداوند، مُلکش را به هر کس بخواهد، می‌بخشد و احسان خداوند، وسیع است و (از لیاقت افراد برای منصب‌ها) آگاه است».
حجت الاسلام کوثری در ادامه با اشاره به اینکه پاکی، امانتداری، آگاهی، تخصص و مدیریت از شاخصه‌های قرآنی انتخاب اصلح است، افزود: حضرت یوسف (ع) در ملاک شایستگی خویش برای مدیریت اقتصادی می‌گوید: «مرا در رأس خزانه‏داری این سرزمین قرار ده چرا که من هم حافظ و نگهدار خوبی هستم و هم به اسرار این کار واقفم»؛ این تعبیر حضرت یوسف که می‌گوید « إِنِّی حَفِیظٌ علیمٌ » دلیل بر اهمیت مدیریت در کنار امانت است و نشان می‌دهد که پاکی و امانت به تنهایی برای پذیرش یک پست حساس اجتماعی کافی نیست، بلکه علاوه بر آن آگاهی، تخصص و مدیریت نیز لازم است، چرا که « علیم » را در کنار « حفیظ » قرار می‌دهد.
‏وی در ادامه افزود: چنانکه در داستان موسی و شعیب قدرت (بر انجام مسؤولیت) و امانت داری 2 شرط استخدام موسی (ع) ذکر شده است و می‌فرماید «یکی از آن دو (دختر) گفت پدرم او را استخدام کن، زیرا بهترین کسی را که می‌توانی استخدام کنی آن کسی است که قویّ و امین باشد»
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تصریح کرد: حضرت علی (ع) می‌فرماید ای مردم! سزاوارترین اشخاص به خلافت، آن کسی است که در تحقق حکومت نیرومندتر و در آگاهی از فرمان خدا داناتر باشد تا اگر آشوب‏گری به فتنه انگیزی برخیزد، به حق باز گردانده شود و اگر سرباز زد با او مبارزه شود.
وی با بیان اینکه ایشان در بخشی از سخنان خویش معیار شایستگی را بیان می‌دارد، تاکید کرد: حضرت می‌فرماید: «حاکمان بر نوامیس و جان و اموال و احکام نباید بخیل باشد تا در گرد آوری مال مسلمانان به نفع خود حریص باشد و نباید جاهل باشد تا با جهلش مردم را گمراه کند، و نباید ستمکار باشد تا آنان را به ستم خود از حقوقشان محروم نماید، و نباید در وحشت از دست به دست شدن دولت‌ها باشد تا قومی را بر قوم دیگر ترجیح دهد و نباید رشوه‏‬ خوار در حکم و داوری باشد تا حقوق مردم را از بین ببرد و در رساندن حق به صاحبش توقف نماید، و نباید تعطیل کننده سنت پیامبر باشد تا به این سبب امت را دچار هلاکت کند».
حجت الاسلام کوثری در ادامه تاکید کرد: حضرت علی (علیه السلام) در روایت بالا بعد از بیان گروه‌های مختلف، متناسب با هرکدام شرایطی را ذکر می‌نماید که به عنوان نمونه دو مورد را ذکر می‌نمائیم؛ ایشان درباره نظامیان می‌فرماید «برای فرماندهی سپاه کسی را برگزین که خیرخواهی او برای خدا و پیامبر (ص) و امام تو بیشتر و دامن او پاک‌تر، شکیبایی او برتر باشد، از کسانی که دیر به خشم آید و عذرپذیرتر باشد و بر ناتوان رحمت آورد و با قدرتمندان، با قدرت برخورد کند، درشتی او را به تجاوز نکشاند و ناتوانی او را از حرکت باز ندارد؛ سپس در نظامیان با خانواده‌های ریشه ‏دار، دارای شخصیت حساب شده، خاندانی پارسا، دارای سوابقی نیکو و درخشان، که دلاور و سلحشور و بخشنده و بلند نظرند، روابط نزدیک بر قرار کن.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به فرمایشات حضرت در خصوص قضاوت، افزود: امیرمومنان (ع) همچنین در رابطه با قضات می‌فرماید «از میان مردم، برترین فرد نزد خود را برای قضاوت انتخاب کن، کسانی که مراجعه فراوان، آنها را به ستوه نیاورد و برخورد مخالفان با یکدیگر او را خشمناک نسازد، در اشتباهاتش پافشاری نکند و بازگشت به حق پس از آگاهی برای او دشوار نباشد، طمع را از دل ریشه کن کند و در شناخت مطالب با تحقیقی اندک رضایت ندهد و در شبهات از همه با احتیاط تر عمل کند و در یافتن دلیل اصرار او از همه بیشتر باشد و در مراجعه پیاپی شاکیان خسته نشود، در کشف امور از همه شکیباتر و پس از آشکار شدن حقیقت، در فصل خصومت از همه برنده‌تر باشد، کسی که ستایش فراوان او را فریب ندهد و چرب زبانی او را منحرف نسازد و چنین کسانی بسیار اندک‌اند.
حجت الاسلام کوثری در پایان قدرت طلبان را از دایره افراد شایسته برای قرار گرفتن در مسؤولیت‌ها خارج دانست و گفت: در راستای صفت شایستگی است که در حدیثی از پیامبر (ص) آمده « لَنْ ( أَوْ لَا ) نَسْتَعْمِلُ عَلَی عَمَلِنَا مَنْ أَرَادَهُ ؛ ما کسی را که قدرت طلب و به دنبال حکومت و زمامداری است، در امورمان به کار نمی‌گماریم.»