عصر قم - معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سال گذشته 8 میلیون دانش‌آموز در راستای اجرای طرح نماد، غربالگری شدند، گفت: بنا داریم در سال تحصیلی آینده، با همت جهادی همکاران آموزش و پرورش، مدیران، مربیان، معلمان و مشاوران، غربالگری دانش‌آموزان را از 50 درصد به 100 درصد برسانیم.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، صادق حسین‌زاده ملکی در اجلاس رؤسای آموزش و پرورش سراسر کشور، با بیان اینکه تمام دانش‌آموزان کشور فرزندان ما هستند، اظهار کرد: تمام دانش‌آموزان در ایران که در مدارس ما تحصیل می‌کنند، مانند فرزندان ما هستند و امروز و فردای دانش‌آموزان، با مسأله فرزندان ما هیچ تفاوتی ندارد. اگر اتفاق تلخ یا خطرناکی برای آن‌ها رخ دهد علاوه بر مشکلات جسمی، آثار روحی و روانی متعددی برای آن‌ها دارد. نکته اینجاست که ما چقدر در مسیر کاهش مشکلات تلاش می‌کنیم؟ اگر خدای نکرده یکی از فرزندان ما درگیر اعتیاد شده باشد یا از منزل فرار کرده باشد، چطور ابراز نگرانی می‌کنیم؟
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اجرای طرح نماد، گفت: طرح نماد راه‌حل خوبی بود که از مدت‌‌ها قبل، کار کارشناسی و علمی بر روی آن صورت گرفت و یک راه حل اجرایی و عملیاتی است که حتی در دانشگاه‌های کشور به‌عنوان یک الگوی عملیاتی قابلیت تدریس در دانشگاه‌ها را دارد. این طرح در آموزش و پرورش تصویب شد و زحمات دکتر کاظمی و تیم ایشان در این حوزه قابل تقدیر است.
وی تصریح کرد: بسیار اهمیت دارد که بدانیم از ابزاری که در طرح نماد در اختیار ما قرار گرفته، چگونه استفاده کنیم تا خدای نکرده اگر حادثه بدتری برای یک دانش‌آموز افتاد، چگونه از آن استفاده کنیم. ابزار پیشگیری در بسیاری از آسیب‌های اجتماعی مانند خودکشی، در اختیار ما قرار دارد و اکنون باید از آن‌ها استفاده کنیم. در این راستا ابتدا آموزش‌های ارتقایی است که البته این آموزش‌ها در طول فرایند برای دانش‌آموزان، والدین و کارکنان خواهد بود.
ملکی خطاب به روسای مناطق آموزش و پرورش گفت: سامانه نماد این قدرت را به ما می‌دهد که دانش‌آموز در معرض خطر را شناسایی کنیم و قبل از اینکه مبتلا به خطر شود، به او کمک کنیم. سطح بعدی مربوط به افرادی است که دچار چالش شدند. در این سامانه مشخص است که کدام فرزند ما دچار مشکل و چالش شده است یا کدام موضوع بیشترین چالش را داشته است. بنابراین شما باید به‌دنبال برطرف کردن آن مشکلات باشید و بخشی از این آموزش‌ها هم ناظر به کسی است که گرفتار شده است.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به غربالگری در طرح نماد گفت: اتفاق مهمی که در نماد افتاده این است که غربالگری انجام می‌شود. باید دید کجا مساله وجود دارد تا آن را حل کرد. تا وقتی نبینیم، نمی‌توانیم مساله را حل کنیم. در واقع غربالگری قدرت دیدن به ما می‌دهد، به شرطی که از آن استفاده کنیم. سال گذشته با عنایت دکتر کاظمی و پیگیری‌هایی که انجام شد، نیمی از دانش‌آموزان، غربالگری شدند و مسائل آن‌ها استخراج شد.
وی ادامه داد: غربالگری ناظر بر رویت‌هایی است که مدیر، مربی و معلم مشاهده می‌کند و آن را باید ثبت کند. به‌عنوان مثال اگر دانش‌آموزی درگیر اعتیاد است، آیا مدیر یا مربی این مسأله را در سامانه ثبت کرده است؟ آیا می‌داند باید ثبت کند یا نه؟ در مسیر غربالگری، یکسری غربالگری پایه داریم که آزمون‌های استانداردی هستند و بخشی هم مربوط به مصاحبه تشخیصی است که از طریق انجام آزمون توسط مربی یا مشاور اتفاق می‌افتد.
سال گذشته 8 میلیون دانش‌آموز در اجرای طرح نماد غربالگری شدند
ملکی با بیان اینکه سال گذشته 8 میلیون دانش‌آموز در راستای اجرای طرح نماد غربالگری شدند، گفت: کار غربالگری کار بسیار سختی است و در این بخش، کمبود نیروی انسانی و مشاور و مربی وجود دارد اما اگر چشم خود را به این دلیل که کمبود نیرو وجود دارد، ببندیم و نیمی از دانش‌آموزان را غربالگری کنیم؛ درست نیست. ان‌شاءالله بنا داریم در سال تحصیلی آینده، به کمک همت جهادی همکاران آموزش و پرورش، مدیران، مربیان، معلمان و مشاوران غربالگری دانش‌آموزان را از 50 درصد به 100 درصد برسانیم.
وی خاطرنشان کرد: نمی‌توانیم چشم خود را ببندیم و بگوییم چالشی وجود ندارد بلکه باید چشمانمان را باز کنیم. اگر به هر بهانه‌ای دانش‌آموزان را غربالگری نکنیم؛ این دلیل نمی‌شود که دانش‌آموز درگیر مشکلات آسیب‌های اجتماعی نیست. باید از ابزار غربالگری استفاده کنیم و بنا داریم در بازه زمانی آینده، کار را بیشتر جلو ببریم. به‌عنوان مثال غربالگری مقطع متوسطه را در آبان ماه برگزار کنیم و جمع‌بندی شود. سپس مقطع ابتدایی را یک یا دو ماه دیرتر انجام دهیم تا معلم هم فرصت شناسایی بیشتری از دانش‌آموزان داشته باشد و تیم ما نیز برای مرحله بعد آمادگی بیشتری داشته باشد تا به افرادی که در آزمون‌های غربالگری، قرمز می‌شوند رسیدگی شود، بنابراین باید تمرکز کنیم و این موضوع، تمرکز مدیر منطقه به موضوع آسیب‌های اجتماعی را می‌طلبد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: مرحله بعد از شناسایی چالش‌ها، انجام مداخلات است تا رسیدگی‌ها انجام شود. در سال گذشته رسیدگی‌ها آنطور نبود که توقع می‌رفت. البته دلایلی مطرح می‌شود. یکسری می‌گویند دستگاه‌ها همکاری نمی‌کنند اما واقعیت این است که اکنون از ناحیه نهاد بالادستی آمادگی زیادی برای همکاری وجود دارد و این نوع وقت‌گذاری آقای پزشکیان در موضوع آموزش و پرورش و همچنین تمرکز وزیر و شورای معاونان در موضوع آسیب‌های اجتماعی می‌طلبد که هم مدیرکل در استان‌ها و هم رئیس منطقه آموزش و پرورش موضوعات را دنبال کنند. وقتی در سطح کشور این ائتلاف قوت گرفته است، باید در سطح استان و منطقه و مدرسه نیز امتداد یابد.
رفع اشکالات سامانه نماد در دستور کار
وی ادامه داد: این آمادگی در سطح وزارت برای پیگیری امور مربوط به طرح نماد وجود دارد تا کار دنبال شود و اگر کسی بخواهد از مسئولان پیگیری کند هماهنگی لازم ایجاد شود. البته اشکالاتی در رابطه با سامانه نماد وجود دارد که از آن مطلع هستیم و در حال رفع مشکلات هستیم تا روز به روز کمتر شود.
ملکی در ادامه سخنان خود خطاب به روسای مناطق آموزش‌وپرورش اظهار کرد: بعضی از مناطق گفتند که به سامانه نماد دسترسی ندارند. اگر فردی از شما مشکل دسترسی به سامانه نماد داشت، می‌تواند به رئیس اداره امور تربیتی و مشاوره و مراقبت استان مراجعه کند تا دسترسی‌ها باز شود. علاوه بر این ابزارهای گزارش‌گیری نیز باید رصد شود که در چه وضعیتی قرار دارند. همچنین بررسی شود که منطقه از نظر آسیب‌های اجتماعی در چه وضعیتی قرار دارد یا کدام مدرسه دچار مساله است زیرا در برخی موارد مسایل مدارس با هم متفاوت است بنابراین راه‌حل‌های آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود.
سال آینده، در موضوع کاهش آسیب‌های اجتماعی سال پرکارتری خواهیم داشت
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: طبیعی است که سال آینده، در موضوع کاهش آسیب‌های اجتماعی سال پرکارتری نسبت به گذشته خواهیم داشت و امیدواریم بتوانیم مداخلات لازم را برای افرادی که درگیر می‌شوند به بهترین شکل ممکن انجام دهیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره لزوم هم‌افزایی مدرسه و فرامدرسه گفت: در حوزه پرورشی مقدار زیادی به فرامدرسه پرداخته‌ایم و کار همایشی و نمادین زیادی انجام داده‌ایم که البته لازم بوده است اما باید به مدرسه بازگردیم. اتفاقات مدرسه‌ای ما خیلی کم است. وقتی در اقتصاد دچار رکود می‌شویم، تولید متوقف و تورم ایجاد می‌شود. در موضوعات پرورشی نیز ما فرامدرسه‌ای را تورم می‌دانیم؛ به این معنی که بخشنامه‌ها و فعالیت‌ها زیاد است اما در عمق و کف مدرسه خبری نیست. بنابراین در این دوگانه باید بخش مدرسه تقویت شود. از طرفی در ورزش نیز ورزش همگانی و حرفه‌ای داریم که کشور در ورزش حرفه‌ای سال‌به‌سال موفق‌تر می‌شود اما در ورزش همگانی وضع کشور مشخص است. در حوزه پرورشی نیز همینطور است جشنواره‌های زیادی در حوزه‌های سرود، موسیقی، هنرهای نمایشی و... برگزار می‌شود که لازم است، اما جایگاه پرورش همگانی کجاست؟
در برنامه‌های پرورشی باید اجازه داد که دانش‌آموز، مدیریت را تمرین کند
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: مهم‌ترین شاخص ارزیابی تربیتی و پرورشی مدرسه برای ما این است که چند درصد از دانش‌آموزان در فعالیت‌های پرورشی، فرهنگی، تربیتی و علمی مدرسه سازماندهی شده‌اند. در برنامه‌های پرورشی از جمله اجرای سرود، تئاتر، نماز جماعت و ... باید اجازه داد که دانش‌آموز مدیریت را تمرین کند تا در جایگاهی همچون معاونت پرورشی در سطح مدیریتی اشتباه نکند. بنابراین جشنواره‌ای هم که قرار است در آینده داشته باشیم، از جنس جشنواره همگانی خواهد بود که مرحله اول آن با کمک تشکل‌ها خواهد بود.
ملکی تصریح کرد: دوگانه سوم هم دانش‌آموز مخاطب یا دانش‌آموز میدان‌دار است. به این معنی که یا دانش‌آموز باید کنشگر باشد یا مخاطب فعالیت‌های پرورشی یا طراح و میدان‌دار فعالیت باشد. ما معتقدیم از مخاطب بودن صرف باید به طراح، برنامه‌ریز و مجری برنامه‌های پرورشی و ترویجی تبدیل شود ولو اینکه اشتباه کند، ولو اینکه خطا کند. شعار «هر دانش‌آموز یک نقش، هر دانش‌آموز یک تشکل» نیز مطرح است. در جشنواره‌های مدرسه‌ای مرحله اول تشکل‌هاست. در این زمینه اولویت تا روز سیزدهم آبان باید این باشد که مدارس تا حدی که می‌توانند تشکل‌های خود را (تشکل‌های دانش‌آموزی، بسیج، انجمن اسلامی، سازمان دانش‌آموزی و شورای دانش‌آموزی) فعال کنند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه منطقه‌ای موفق‌تر یا مدرسه‌ای موفق‌تر است که توانسته باشد همه تشکل‌ها را فعال کند، گفت: منطقه موفق‌تر از نظر ما منطقه‌ای است که تشکل‌های دانش‌آموزی در تعداد بیشتری از مدارس فعال باشند و همه تشکل‌ها نیز فعال شوند. این مرحله سختی دارد اما نسبت به کار بعدی آسان‌تر است. در مرحله بعد، ارزیابی مدرسه است که ارزیابی به سمت بررسی منطقه می‌رود. وقتی می‌خواهیم منطقه را بررسی کنیم تا نمره پرورشی بدهیم و همچنین مربی مقطع پرورشی و رئیس منطقه را بررسی کنیم این مساله مد نظر است که در مدرسه چند درصد دانش‌آموزان توانستند در فعالیت پرورشی نقش ایفا کنند؟ یا در سطح منطقه، کدام مدارس توانسته‌اند درصد بیشتری نقش‌آفرینی کنند و برای دانش‌آموزان فضاسازی ایجاد کنند.